Copyright là thuật ngữ tiếng Anh, được dùng để chỉ pháp lý bảo vệ quyền sở hữu đối với các sáng tạo trí tuệ. Copyright áp dụng rộng rãi với mọi lĩnh vực sáng tác và CNTT, từ phim ảnh, sách báo đến bài viết, hình ảnh trên website. Để hiểu rõ hơn về Copyright và những thông tin quan trọng khi áp dụng quyền tác giả, Bdsweb mời bạn tham khảo bài viết dưới đây.
Copyright là gì?
Copyright có nghĩa là Bản quyền, vốn là một hình thức bảo vệ pháp lý cho các tác phẩm sáng tạo, thể hiện tính độc quyền của tác phẩm mà người tác giả tạo ra. Khi một tác phẩm được bảo hộ bởi luật bản quyền thì bất kỳ hành động sao chép, sử dụng tác phẩm đó đều phải được sự cho phép của người tác giả.
Người nắm giữ bản quyền gốc sẽ có những đặc quyền sau:
- Quyền nhân bản: Tạo ra các bản sao của tác phẩm với số lượng tùy ý.
- Quyền phân phối: Cung cấp tác phẩm cho công chúng theo sự chỉ định của mình.
- Quyền cho phép công chúng tiếp cận: Cho phép công chúng xem, nghe hoặc đọc tác phẩm.
- Quyền sửa đổi: Được thực hiện các thay đổi đối với tác phẩm.
- Quyền cho phép người khác sử dụng: Họ có quyền cho phép người khác sử dụng tác phẩm của mình.
Luật bản quyền đã được manh nha từ trước thế kỷ 18 tại phương Tây và do các hiệp hội thợ thủ công – nhà xuất bản khởi xướng. Mục đích của các điều khoản đặt ra chính là để ngăn chặn việc sao chép tác phẩm, đánh cắp chất xám. Đến thế kỷ 20, các quốc gia trên thế giới đã bắt đầu thống nhất quy định về luật bản quyền, có các điều khoản Copyright đầy đủ và chi tiết. Theo công ước Berne, một tác phẩm đăng ký thành công bản quyền thì thời hạn bảo vệ quyền tác giả là suốt cuộc đời cộng thêm 50 năm sau khi người đó qua đời.
Tại Việt Nam, luật bản quyền được thông qua trong Bộ Luật Dân sự vào năm 2005, theo Nghị Định 100/NĐ-CP/2006 của Chính phủ và Luật sở hữu trí tuệ. Trong đó đã có một số thay đổi để phù hợp hơn với đặc điểm kinh tế, hoạt động nghệ thuật của nước nhà.
Mẫu copyright chuẩn
Với bất kỳ một nội dung hay hạng mục, bạn có thể nhận biết dấu Copyright dễ dàng thông qua:
- Biểu tượng ©: Dấu © (ký hiệu copyright) thường đi kèm với tên của người sở hữu bản quyền và năm tạo tác phẩm.
- Thông tin về quyền sở hữu: Thông tin này có thể được ghi trực tiếp trên tác phẩm hoặc trong phần thông tin về tác phẩm (thường gặp trên sách, phần mềm, hình ảnh).
Phân biệt ký hiệu bản quyền với một số thuật ngữ khác
Ngoài ra, nhiều tác phẩm - sản phẩm sẽ được thông báo bản quyền qua các văn bản chính thức và kèm theo mẫu Copyright “Bản quyền thuộc về...”, “Tất cả quyền được bảo hộ” hoặc “Copyright by”,…. Một số đơn vị, các chủ website hoặc nhà phát triển phần mềm sẽ dành hẳn một trang riêng về điều khoản sử dụng, trong đó nêu rõ các quy định về bản quyền.
Những nội dung quy định trong Copyright
Luật bản quyền tại Việt Nam quy định rất rõ về hai nội dung, bao gồm Quyền nhân thân và Quyền tài sản. Cụ thể:
Về quyền nhân thân
- Đặt tên cho tác phẩm, không áp dụng với tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác;
- Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm, được xướng tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;
- Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;
- Bảo vệ toàn vẹn của tác phẩm, người khác không được sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào, chỉ trừ trường hợp có thỏa thuận của tác giả;
- Đối với tác phẩm là chương trình máy tính, tác giả và nhà đầu tư sản xuất có thể thỏa thuận về việc đặt tên và phát triển chương trình.
Về quyền tài sản
- Làm tác phẩm phái sinh (tạo tác phẩm mới dựa trên một hoặc nhiều tác phẩm đã có).
- Biểu diễn tác phẩm trước công chúng do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện biểu diễn một cách trực tiếp để công chúng có thể tiếp cận tác phẩm.
- Chủ sở hữu quyền tác giả có quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện sao chép tác phẩm bằng nhiều phương tiện, hình thức khác nhau.
- Phân phối bản gốc hoặc bản sao tác phẩm đến công chúng với mục đích bán, cho thuê hoặc chuyển nhượng. Đối với tác phẩm tạo hình và tác phẩm nhiếp ảnh thì quyền phân phối còn bao gồm trưng bày và triển lãm trước công chúng.
- Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác nhằm mục đích giúp công chúng tiếp cận tác phẩm ở bất kỳ địa điểm và thời gian mà họ muốn xem.
- Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính có thời hạn.
Cách đăng ký bản quyền cho website
Trong quá trình xây dựng trang web, và nhất là thiết kế website bất động sản việc đăng ký bản quyền cho trang sẽ giúp chủ web bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đối với các nội dung, mã nguồn, thiết kế giao diện. Khi được chứng nhận bản quyền, bạn sẽ nhận được nhiều giá trị tích cực:
- Chứng minh được chủ nhân hợp pháp của trang.
- Ngăn chặn các hành vi sao chép, sử dụng trái phép hình ảnh, thiết kế, nội dung trên trang.
- Gia tăng sự uy tín và chuyên nghiệp cho thương hiệu.
- Tạo cơ sở pháp lý để giải quyết những tranh chấp phát sinh trong quá trình vận hành web.
Hồ sơ đăng ký bản quyền website cần có: đơn đăng ký theo mẫu, tuyên bố của tác giả về quyền sở hữu, các bản ghi mã nguồn website, hợp đồng chuyển giao web (nếu có), giấy tờ tuỳ thân người đại diện công ty,… Chủ web có thể nộp trực tiếp tại cục bản quyền tác giả hoặc chuyển phát qua đường bưu điện và đợi các thông báo đóng phí, xử lý tiếp theo.
Xử phạt khi vi phạm bản quyền tác giả
Luật Copyright có những mức phạt nhất định cho hành vi sao chép, sử dụng trái phép tác phẩm được đăng ký bảo hộ về sở hữu trí tuệ. Khung phạt theo Nghị định số 131/2013/NĐ-CP của Luật Bản quyền tại Việt Nam quy định:
- Phạt tiền từ 2.000.000 - 3.000.000 VNĐ nếu người sử dụng tác phẩm không nêu hoặc nêu không đúng tên thật, bút danh của tác giả, tác phẩm trên các bản sao tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình hoặc chương trình phát sóng.
- Phạt tiền từ từ 3.000.000 - 5.000.000 VNĐ đối với hành vi tự ý sửa chữa, cắt xén tác phẩm.
- Sẽ áp dụng mức phạt từ 5.000.000 - 10.000.000 VNĐ đối với hành vi xuyên tạc tác phẩm gây ảnh hưởng xấu đến danh dự và uy tín của tác giả.
- Phạt tiền từ 5.000.000 - 10.000.000 VNĐ đối với hành vi tự ý công bố tác phẩm mà không được sự cho phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
- Phạt tiền từ 5.000.000 -10.000.000 VNĐ đối với hành vi làm tác phẩm phái sinh dựa trên tác phẩm gốc nhưng chưa được sự cho phép của chủ quyền sở hữu tác giả.
Việc tôn trọng Copyright và đăng ký bản quyền tác phẩm là cần thiết trong quá trình hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong giai đoạn internet phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Có được chứng nhận mẫu Copyright sẽ giúp bạn hoạt động an toàn, hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, hãy thể hiện tinh thần trách nhiệm trước mọi hành vi sử dụng thông tin, hình ảnh trên các trang mạng online. Việc kiểm tra kỹ càng về bản quyền sẽ giúp bạn tránh khỏi một số rắc rối không đáng có, góp phần xây dựng cộng đồng văn minh.
Hy vọng bài viết của Bdsweb đã giúp bạn nắm được Copyright là gì, ký hiệu Copyright và những kiến thức – thông tin quan trọng về luật định này.